Leiderschapskwaliteiten: jezelf ontwikkelen en voorbeelden
Goede leiders zijn onmisbaar in elke onderneming. Een goede leider haalt altijd het beste in zichzelf én in andere mensen naar boven. Dat is niet voor iedereen weggelegd. Daarom zijn goede leiderschapskwaliteiten zo belangrijk als je een team wil leiden. Maar wat zijn nou echt onmisbare leiderschapskwaliteiten? En zijn leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen of zijn het natuurlijke kwaliteiten die je van nature wel of niet hebt? We geven antwoord op deze vragen.
Inhoud:
Voordat we voorbeelden van leiderschapskwaliteiten kunnen geven, is het belangrijk dat je de definitie van leiderschapskwaliteiten kent. Leiderschapskwaliteiten zijn de eigenschappen die je bezit om een team succesvol te laten functioneren. Om welke kennis en vaardigheden dit gaat, hangt af van de situatie.
De manier waarop een leidinggevende moet leiden is compleet afhankelijk van de mensen die hij of zij moet leiden en de omgeving waar zij zich in bevinden. Je begrijpt dat bouwvakkers op een andere manier aangestuurd moeten worden dan accountants en dat een klein team op een andere manier in elkaar zit dan een team van tientallen mensen. Dit heeft alles te maken met de cultuur die er heerst en de prikkels waar de medewerkers gevoelig voor zijn. De manier van leiden hangt onder andere af van de zelfstandigheid en het initiatief van de medewerkers, maar ook van het gezamenlijke doel. Een goede leidinggevende weet hoe hij of zij de rest van de medewerkers weet te motiveren. De onderlinge band tussen verschillende collega’s en tussen teamleden en de leidinggevende speelt ook een rol. Heeft iedereen vertrouwen in elkaar of mag hier nog wel wat aan gesleuteld worden?
Omdat elke leidinggevende in een andere situatie en met een ander team aan de slag moet, is het niet mogelijk om één lijst te geven van leiderschapskwaliteiten waar elke leidinggevende over moet beschikken. Er zijn een aantal kwaliteiten te noemen die handig zijn om onder de knie te hebben, maar elke situatie en elk team is anders. Een leidinggevende en de stijl van leidinggeven dient hierop aan te sluiten.
Grofweg kun je stellen dat er twee vormen van leidinggeven zijn. Je hebt leidinggevenden die vooral werkgericht zijn en er zijn ook leiders die meer mensgericht te werk gaan. Eigenlijk moet een goede leidinggevende over allebei deze vormen van gedrag beschikken. In sommige gevallen zal een werkgerichte houding beter aansluiten en in andere situaties is een mensgerichte aanpak beter. Een goede leider voelt dit aan en past zijn of haar eigen gedrag hierop aan. De precieze balans tussen deze gedragingen kan wisselen per leidinggevende en team, maar ook per project kan er een andere aanpak nodig zijn.
De stijl van leidinggeven moet niet enkel op het team en de situatie aansluiten, maar moet ook bij jou als leidinggevende passen. Bij het geven van leiding is het belangrijk dat je authentiek en eerlijk bent. Ben je dit niet, dan kun je jouw geloofwaardigheid heel snel verliezen. Dat leidt uiteindelijk tot teamleden die hun eigen plan gaan trekken of medewerkers die zich helemaal niet meer inzetten voor het gezamenlijke doel. Een leidinggevende is niet alleen de leider, maar ook een soort verbinder binnen een team. Ook hier zijn leiderschapskwaliteiten dus zeker belangrijk voor.
Welke leiderschapskwaliteiten een goede leider maken, is dus niet zomaar te zeggen. Er is geen volledige lijst op te stellen van welke leiderschapskwaliteiten echt altijd nodig zijn. Dit is nou eenmaal per situatie verschillend. Wel zijn er een aantal kwaliteiten die als leidinggevende zeker van pas zullen komen. We geven hier een aantal voorbeelden van.
Afgezien van bovenstaande leiderschapskwaliteiten zijn er nog veel meer kwaliteiten die van pas kunnen komen tijdens het leiden. Welke eigenschap in welke mate belangrijk is, hangt af van jouw team, de situatie en jouw stijl van leidinggeven.
Nu je een aantal voorbeelden van leiderschapskwaliteiten hebt gezien, is het tijd om antwoord te geven op een andere belangrijke vraag: Kun je goede leiderschapskwaliteiten leren? Het antwoord op deze vraag is: ja en nee. We leggen je graag uit hoe dat zit.
Veel leiderschapskwaliteiten zijn eigenschappen die van nature in sommige mensen voorkomen. Deze eigenschappen heb je wel of niet. Als je niks van deze kwaliteiten bezit, zal het erg lastig worden om deze verder te ontwikkelen.
Wat wel mogelijk is, is het ontwikkelen van leiderschapskwaliteiten die al in een persoon aanwezig zijn. Het zal per persoon verschillen welke leiderschapskwaliteiten iemand al bezit, welke al goed ontwikkeld zijn en welke nog veel verbetering eisen.
Zelf kan het lastig zijn om te bepalen welke leiderschapskwaliteiten aandacht vereisen. Jezelf kritisch onder de loep nemen is immers behoorlijk lastig. Een expert van buitenaf kan jou hierbij helpen. Ook feedback van collega’s kan heel erg waardevol zijn. Je moet dan wel bereid zijn om ook echt met deze opbouwende kritiek aan de slag te gaan.
Sommige leiderschapskwaliteiten kun je in het dagelijks leven goed oefenen en verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan het creëren van meer zelfvertrouwen. Door bepaalde activiteiten te ondernemen kun je jouw zelfvertrouwen een boost geven. Ook een assertiviteitstraining kan hier erg waardevol bij zijn. Ook andere leiderschapskwaliteiten zijn door middel van cursussen en trainingen verder te ontwikkelen.
Welke leiderschapskwaliteiten je verder wil ontwikkelen is aan jou. Het is afhankelijk van de omgeving waarin je werkt en de mensen die je moet leiden, welke kwaliteiten echt belangrijk zijn. Ook moet je je bewust zijn van welke kwaliteiten wel of niet bij jou aanwezig zijn en wat er dus goed (of minder goed) te ontwikkelen is. Het is zonde van je tijd om eigenschappen aan te leren of te verbeteren die je niet verder brengen als leider. Kies dus zorgvuldig aan welke kwaliteiten je aandacht wil besteden.
Het ontwikkelen van leiderschapskwaliteiten is niet enkel een kwestie van een cursus of sales training volgen. Om echt te verbeteren heb je veel oefening nodig. Ook is reflectie op je eigen gedrag van groot belang. Je moet zien welke dingen goed of juist slecht gaan, om te weten hoe en wat je moet verbeteren.
Leidinggeven is mensenwerk. Dat maakt het zo ontzettend leuk én zo ontzettend lastig. Maar als jij je als leidinggevende hiervan bewust bent heb je al een belangrijke stap gezet. Durf kritisch naar jezelf te kijken, verbeter wat lukt en vraag hulp bij ontwikkelingen die wat moeizamer gaan. De perfecte leider bestaat niet, maar door jezelf constant te blijven ontwikkelen word je wel steeds een klein beetje beter.
Leiderschapskwaliteiten zijn de eigenschappen die je als leider bezit om een team succesvol te laten functioneren. Het gaat om kennis en vaardigheden die afhangen van de situatie en het team dat je leidt. Een goede leider moet kunnen aanvoelen wat er speelt in het team en zijn gedrag hierop aanpassen. Flexibiliteit, besluitvaardigheid, goede communicatievaardigheden en inspiratie zijn essentieel. Daarnaast is authenticiteit en verbinding met het team belangrijk.
Voorbeelden van leiderschapskwaliteiten zijn:
Leiderschapskwaliteiten zijn deels aangeboren, maar ook te ontwikkelen. Zelfreflectie en feedback zijn waardevol om te groeien als leider. Trainingen en cursussen kunnen helpen bij het versterken van specifieke kwaliteiten. Focus op het ontwikkelen van kwaliteiten die bij jou als persoon en de situatie passen. Leiderschap is mensenwerk, en door voortdurende ontwikkeling kun je als leider steeds beter worden.